Paweł Cieliczko: Legenda o Starym Marychu i końcu świata |
Wszyscy znamy postać Starego Marycha. Przedstawiająca go rzeźba uliczna stała się jednym z symboli Poznania i trafiła na okładki przewodników. Dziś trudno sobie wyobrazić nasze miasto bez tego starego poznaniaka stojącego (a raczej „idącego”) u zbiegu ulicy Półwiejskiej, Strzeleckiej i placu Wiosny Ludów. Czytaj dalej Legenda o Marychu i końcu świata
O projekcie Poznańskie Legendy w telewizji WTK opowiada autor Paweł Cieliczko. (video) Czytaj dalej Paweł Cieliczko w studio WTK
Paweł Cieliczko: Legenda o uzdrowieniu poznańskiego wojewody |
Niedawno przypominałem o legendzie, która opowiadała o wielkopolskim mieszczaninie Rychliku, który – przybywszy do Poznania – podawał się za zaginionego przed laty króla Władysława III Warneńczyka. Czytaj dalej Legenda o uzdrowieniu wojewody
Paweł Cieliczko: Legenda o tym jak król Władysław Warneńczyk panował w Poznaniu |
Przed kilkoma laty światową furorę zrobiła książka Kolumb. Historia nieznana. Portugalski historyk Manuel Rosa przekonywał w niej, że polski król Władysław III Warneńczyk nie zginął wcale w bitwie pod Warną. Cudowanie ocalały, nie chciał już panować, ale wyruszył na Czytaj dalej Jak Władysław Warneńczyk panował w Poznaniu
Paweł Cieliczko: Legenda o królu Jagielle, co nie chciał diabła gniewać
Józef Łukaszewicz w swoim Obrazie historyczno-statystycznym miasta Poznania w dawniejszych czasach zanotował legendę pochodzącą XVI-wiecznych Annales Stanisława Sarnickiego. Anegdota dotyczyła zdarzenia Czytaj dalej O królu Jagielle i diable
Postać Naftalego ben Kohena przywoływałem już na tym blogu w kontekście legendy o rabinie, który pokonał proboszcza od św. Wojciecha i ukarał go za dręczenie żydowskich konduktów pogrzebowych sprawiając, że na głowie wyrosły mu jelenie rogi. Czytaj dalej Legenda o jeleniej głowie
W 2015 roku wielkie oburzenie lokalnych mediów wywołała gra miejska zorganizowana na motywach jednej z najstarszych poznańskich legend – legendy o cudownych trzech hostiach. Protesty środowisk lewicowych i liberalnych sprawiły, że metropolita poznański arcybiskup Stanisław Gądecki zdecydował Czytaj dalej Legenda o trzech hostiach
Paweł Cieliczko: Legenda o dziewczynce i szczurze |
W poprzednim artykule pisałem o jednej z najbardziej znanych poznańskich legend opowiadającej o tym, jak syn trębacza z ratuszowej wieży uratował i wyleczył ptaka. Ptak okazał się królem kruków i za okazaną pomoc odwdzięczył się chłopcu Czytaj dalej Legenda o dziewczynce i szczurze
Paweł Cieliczko: Legenda o złotym pociągu |
Starzy poznaniacy opowiadali, że gdy Wielka Wojna – którą my nazywamy pierwszą wojną światową – dobiegała końca, dla wszystkich stawało się jasne, że Niemcy jej nie wygrają i mogą utracić prowincję poznańską. Niemcy i Żydzi mieszkający wówczas w Poznaniu obawiali się Czytaj dalej Legenda o poznańskim złotym pociągu
Paweł Cieliczko: Legenda o proboszczu i rabinie |
Żydzi związani są z Poznaniem od zarania jego dziejów. To wszak żydowskiemu kupcowi Ibrahimowi ibn Jakubowi zawdzięczamy pierwszy opis państwa Mieszka I. W lewobrzeżnym Poznaniu Czytaj dalej Legenda o proboszczu i rabinie
Poznań słynie z rzetelności, staranności, oszczędności i porządku, ale w jednej dziedzinie włodarze naszego nowoczesnego, zadbanego i gospodarnego miasta wykazywali zawsze wyjątkową niefrasobliwość. Nie dbali nigdy szczególnie o potencjał kulturowy miasta, nie zabiegali o promowanie ludzi kultury ani wydarzeń kulturalnych odbywających się w Poznaniu, nie troszczyli się wreszcie o to, by nasze miasto chlubiło się opowieściami, na których zostało ufundowane, poprzez które mogłoby być rozpoznawane, dzięki którym mogłoby być sławne i niezwykłe. Czytaj dalej Witam serdecznie!
Paweł Cieliczko: Legenda o świętym Gotardzie |
Pisałem wcześniej o świętym Marcinie, który patronował podmiejskiej osadzie i parafii, znajdującej się w samym centrum współczesnego Poznania. Mimo braku osobistych związków z naszym miastem, doskonale się tu zaadoptował i stał się bardzo popularnym i chyba najbardziej lubianym świętym patronem. Z jego osobą wiąże się kolorowa parada, która każdego 11 listopada daje początek świętowaniu imienin ulicy. Czytaj dalej Legena o świętym Gotardzie
Paweł Cieliczko: Legenda o trębaczu ratuszowym i królu kruków |
Najbardziej znana legenda o ptakach, które ocaliły miasto, wiąże się z gęsiami z rzymskiego wzgórza kapitolińskiego. Kiedy usłyszały one zbliżających się wrogów, gęganiem obudziły mieszkańców Wiecznego Miasta, którzy dzięki temu zdołali podjąć skuteczną obronę. Legenda o ocaleniu Poznania przez kruki jest o wiele ciekawsza. Pokazuje ona, wrażliwość, troska i pomoc okazana słabszemu czy bezbronnemu bywają nagrodzone w najbardziej nieoczekiwany sposób.
Czytaj dalej Legenda o trębaczu i królu kruków
Paweł Cieliczko: Legenda o pustelniku z Muszej Góry |
Poprzednia legenda, która zaprezentowałem na blogu, opowiadała o magicznym kamieniu, dzięki któremu miecze wielkopolskich władców i rycerzy zyskiwały wielką moc. Pisząc o nim, wskazywałem na związki poznańskiej opowieści z legendami o królu Arturze a także hinduskimi podaniami o czakramach, magicznych kamieniach rozrzuconych przez boga Sziwę. Nie byłem jednak wcale pierwszym, który dostrzegał arturiańskie oraz orientalne praźródła poznańskich legend. Przed blisko stu laty Czytaj dalej Legenda o pustelniku z Muszej Góry
Paweł Cieliczko: Legenda o magicznym kamieniu |
Średniowieczne podania, legendy i sagi przynoszą opowieści o cudownych mieczach posiadających niezwykłą moc, dających nadprzyrodzoną siłę swym właścicielom. Najbardziej znane są relacje o królu Arturze, który wyrwał swój miecz z kamienia, a gdy potem go złamał, Pani Jeziora podarowała mu Excalibura. Czytaj dalej Legenda o magicznym kamieniu
Paweł Cieliczko: Legenda o duchach z ulicy Żydowskiej |
Przez kilkanaście ostatnich miesięcy lokalne media niemal każdego dnia relacjonowały spór toczący się pomiędzy właścicielem kamienicy u zbiegu ul. Paderewskiego i ul. szkolnej, tuż przy poznańskim Starym Rynku a grupą dzikich lokatorów, którzy zajmowali ten budynek. Okazuje się jednak, że problem wcale nie jest nowy, a podobne kłopoty zdarzały się w Poznaniu już w XVII wieku. Czytaj dalej Legenda o duchach z ulicy Żydowskiej
Paweł Cieliczko: Legenda o świętym Marcinie|
Święty Marcin to patron jednej z najstarszych poznańskich parafii oraz najbardziej znanej ulicy. Przez lata użyczał swego imienia poznańskiemu teatrowi dla dzieci i cały czas pozostaje jednym z ulubionych poznańskich świętych. Czytaj dalej Legenda o świętym Marcinie
Paweł Cieliczko: Legenda o rogalach świętomarcińskich |
Nigdzie w Polsce Święto Niepodległości nie jest obchodzone tak radośnie i smacznie, jak w Poznaniu, bowiem u nas 11 listopada przypadają także imieniny ulicy Święty Marcin. Po mszy odprawionej w kościele pod wezwaniem Świętego Marcina barwny korowód, wiedziony przez tegoż rycerza na białym koniu, przemierza trakt od kościoła aż do Zamku Cesarskiego, gdzie rzymski legionista spotyka się z prezydentem miasta, od którego na ten jeden dzień przejmuje władzę w mieście. Festyny, zabawy i pokazy trwają do późnego wieczora, a poznaniacy przez cały dzień zajadają się świętomarcińskimi rogalami z nadzieniem z białego maku, orzechów, bakalii i śmietany, które wypiekane są specjalnie na tę okazję i wystawiane przez dziesiątki cukierników. Czytaj dalej Legenda o rogalach świętomarcińskich
Paweł Cieliczko: Legenda o mieczu św. Piotra |
Najcenniejszą relikwią znajdującą się w poznańskim muzeum archidiecezjalnym, nie jest żaden krzyż, monstrancja, pastorał czy relikwiarz, nie jest nią nawet kawałek kości czy rąbek szaty świętego. Najcenniejszą poznańską relikwią jest bowiem… krótki, stalowy miecz. Czytaj dalej Legenda o mieczu św. Piotra
Paweł Cieliczko: Legenda o Górze Zamkowej |
Przed kilkoma laty na Górze Przemysła w Poznaniu zbudowana została replika zamku królewskiego z czasów króla Przemysła II. Inicjatywa ta wzbudziła wiele kontrowersji, a budynek nie jest właściwie nawet repliką, gdyż nikt nie wie, jak średniowieczny, poznański zamek naprawdę wyglądał. Liczni poznaniacy Czytaj dalej Legenda o Górze Zamkowej
Paweł Cieliczko: Legenda o poznańskich rurach |
Regionalnym wypiekiem, z którego słynie Poznań, są rogale świętomarcińskie, dzisiejsza opowieść dotyczy jednak innego, lokalnego smakołyku, który przez poznaniaków kojarzony jest właśnie z okresem Wszystkich Świętych. Poznańskie rury, zwane też dachówkami, a przed wojną trąbami, właśnie na przełomie października i listopada sprzedawane są z przenośnych kramików, rozstawionych przed bramami wszystkich poznańskich nekropoli. Czytaj dalej Legenda o poznańskich rurach
Paweł Cieliczko: Legenda o założeniu Poznania |
Podobno jeszcze za panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, na szczycie wieży poznańskiego ratusza, tam gdzie dziś znajduje się blaszany orzeł, umieszczone były podobizny trzech braci: Lecha, Czecha i Rusa. Dzisiaj o legendarnych założycielach miasta przypomina Czytaj dalej Legenda o założeniu Poznania
Paweł Cieliczko: Legendy warte Poznania |
Dobre samo się pochwali – z takiego założenia wychodzili pragmatyczni mieszkańcy Poznania, którzy krzątali się zawsze wokół swoich codziennych spraw, dbali o swoje rodziny i domostwa, a nigdy nie przywiązywali nadmiernej wagi do autopromocji swojego regionu ani tym bardziej do upowszechniania legendarnych opowieści, jakie przez stulecia ukształtowały oryginalny charakter Wielkopolan. Mieszkańcy innych regionów: Mazowsza, Galicji czy nawet Wileńszczyzny – nawet gdy mieli znacznie mniej osiągnięć – to do perfekcji opanowali sztukę opowiadania o swojej niezwykłości. Czytaj dalej Legendy warte Poznania
Magister historii Uniwersytetu Adama Mickiewicza, doktor literaturoznawstwa Instytutu Badań Naukowych Państwowej Akademii Nauk, pomysłodawca pierwszego literackiego bedekera po Poznaniu, twórca i redaktor „Poznańskiego Przewodnika Literackiego” – internetowego informatora o wielkopolskim życiu literackim, założyciel Fundacji Kochania Poznania, autor opowiadań kryminalnych retro rozgrywających się w mieście nad Wartą, inicjator stworzenia szlaków kulturowych „Poznańskie legendy” Czytaj dalej O autorze – Paweł Cieliczko
